Waterspreeuw Een persoonlijk verhaal over wijn, vogels en opgroeien

De waterspreeuw

Wat een gave afdaling, vooral die zwarte piste met sommige stukken poedersneeuw. De jongen was helemaal hyper toen hij naast zijn moeder op het terras aan de snelstromende beek plofte. “Heb je genoten” vroeg zijn moeder, nippend aan de rode wijn. Voordat de jongen begon te spreken wist ze het antwoord al, want haar kind straalde van oor tot oor. “Het was zo cool, jammer dat je niet meeging”, zei hij terwijl hij zijn hand opstak om de ober te roepen. “Heb je voor mij ook een glas rode wijn?” Zijn moeder keek hem verbaasd aan en vroeg zich af of ze moest ingrijpen, hij was tenslotte pas 18. En vervolgens vond ze dat hij dat ene glas wel verdiend had. En terwijl ze gezellig zaten te keuvelen en te genieten van de wijn, viel de mond van de jongen midden in de zin opeens open. Omdat hij alle vogels uit het hoofd kende, wist hij meteen wat hij zag. Een waterspreeuw. De enige vogel die onder water kan lopen, terwijl hij op zoek gaat naar insecten. De jongen kon de kleur van de waterspreeuw niet goed zien, was het nou donkerrood of zwart? Op dat moment kon hij niet vermoeden wat de kleuren van de waterspreeuw voor een bijzonder teken waren. En zoals zijn voorouders al zeiden: “het staat geschreven in de tekens”. Zijn moeder was geen vogelkenner en had ook niet zo goed opgelet, dus ze dacht dat de wijn niet goed gevallen. Ze boog zich ongerust naar haar zoon en net op dat moment sprong de jongen op. “Mam, mam een waterspreeuw, ik zag een waterspreeuw! “Een wat?”, maar de jongen luisterde niet meer. Hij rende naar zijn hotelkamer om deze bijzondere ervaring in zijn dagboek op te schrijven. Enige jaren later, de jongen was inmiddels een man geworden, moest hij opeens aan dit moment denken. Hij nam deel aan een online wijnproeverij. Dat betekende dat hij 150 flessen wijn had ontvangen, die hij in tweeenhalve dag ging proeven terwijl de wijnboeren ondertussen toelichting gaven. Na een aantal nietszeggende wijnen, die zeker niet op de bestellijst zouden komen, was een Spaanse wijn van een klein wijnhuis aan de beurt. Een Rioja Alavesa, Ukan genaamd. De kleur was donkerrood tegen zwart aan, gelijk de kleuren van de waterspreeuw. Zou deze wijn net zo bijzonder zijn als die vogel en zou ik hetzelfde gevoel van euforie ervaren, dacht de man. Terwijl hij ook nu weer aan het glas nipte, vertelde de wijnboer dat hij de zoveelste generatie was en dat zij de druiven op de Bordeaux-manier verwerkten. Dat betekende dat ze elke druif met de hand plukten en controleerden, waardoor er geen blaadjes of steeltjes in de pluk zaten. Niet alleen het verhaal was prachtig, ook de smaak was bijzonder. Wat een gelaagdheid, wat een smaak. En inderdaad net zo uniek als een waterspreeuw. Wat zou de man deze wijn graag in zijn assortiment opnemen, alleen bepaalde hij dat niet. De wijnboeren bepaalden zelf met wie ze in zee gaan en de concurrentie was groot. Er waren ongeveer 15 wijnboeren die op het verlanglijstje stonden, deze Rioja stond toch wel bovenaan. Het was een aantal uren nagelbijten, een slechte gewoonte overgehouden aan zijn jeugd, maar toen kwam het verlossende antwoord. De wijnboer koos hem boven de grote jongens. Hoe gaaf was dat! De man sprong op en maakte een rondedans door de kamer. Helaas vielen niet al zijn voorkeuren zijn kant op, waardoor hij minder nieuwe huizen kon toevoegen dan hij gehoopt had. Maar hij had inmiddels geleerd dat er genoeg overbleef, ook bij de wijnboeren die nu niet op de proeverij waren, om vertrouwen te houden in de groei van het assortiment. Dat vertrouwen had hij van huis meegekregen. Geboren op een binnenvaartschip leerde hij al snel dat meebewegen met de stroom minder energie kost dan er tegen in varen, ook al is dat laatste onvermijdelijk. Niet alleen zijn afkomst maar ook zijn muzikale helden, Herman van Veen en Boudewijn de Groot, hadden hem daarin geïnspireerd. Ook zij hadden in hun lange carrières verschillende tegenslagen en minder succesvolle periode gekend. En desondanks zetten zij door en bleven hun eigen koers varen. En dat was precies wat de man ook deed, net zoals het bestellen van een glas wijn toen hij 17 was. Bij zijn leverancier zaten ook andere inspiratiebronnen, waaronder een aantal Franse en Spaanse wijnboeren. Die eerden de traditie, hielden rekening met de familie en stonden desondanks op eigen benen en volgden hun eigen weg. Net zo als de man van huis meegekregen had. Want het credo van zijn vader, die het weer van zijn vader had meegekregen en die weer van zijn vader, was: “mijn jongen, het maakt niet uit wat je doet, al ga je sokken verkopen op de markt, als je maar blijft ondernemen”. En daardoor kon hij de teleurstelling van het niet binnenhalen van alle gewenste wijnboeren makkelijk van zich afschudden. Even kwam het gevoel dat hij had na zijn eerste skiwedstrijd. Hoe teleurstellend is het om als achtjarige vierde te worden, omdat er een paar jongens meededen die met ski’s aan geboren waren. “Volgend jaar beter” waren toen de troostende woorden van zijn moeder. En inderdaad werd de man het in de loop der tijd steeds beter in het binnenhalen van mooie en bijzondere wijnhuizen. Hij ontwikkelde zijn kennis, zijn smaak en nog belangrijker, hij leerde de smaak van zijn klanten steeds beter kennen. Hij kreeg een fingerspitzengefühl voor de unieke pareltjes die zijn brede assortiment konden verrijken. Voor de passende wijnen bij gerechten die zijn klanten bereiden. Een van zijn trouwe klanten vroeg hem zelfs of hij dezelfde wijn kon leveren die zij vorig jaar met kerst gedronken hadden. “Tuurlijk” antwoordde de man, geen idee welke wijn dat geweest was. Maar omdat hij ervan overtuigd was dat de klant dat ook niet meer precies wist, stelde hij een paar vragen en luisterde goed naar de gegeven en vooral de niet-gegeven antwoorden en wist toen “precies” welke wijn het geweest moest zijn. Alleen als een klant een wijn uit Luxemburg of België wilde hebben moest de man helaas nog nee verkopen. Want die wijnen zaten nog niet in zijn assortiment. Maar dat zou snel veranderen, dat las hij in de tekens. België was namelijk een groeigebied met wijnen die boven het gemiddelde uitstaken en in Luxemburg maakten ze wijnen die leken op die uit de Elzas, maar dan ronder. Op een dag zat hij weer met zijn moeder op een terras en vroeg haar of ze zich nog de eerste keer dat hij een glas wijn bestelde kon herinneren. “Ja zeker”, zei zijn moeder, “dat was toen we aan die snelstromende beek zaten en jij een bijzondere vogel zag. Was dat een blauwe kiekendief of een zilverreiger? Ik weet het niet meer, maar je was door het dolle. De wijn was wel lekker, maar die vogel was het summum.” “Ja dat klopt” zei de man. “Het was trouwens een waterspreeuw. Maar weet je gisteren, had ik weer zo’n bijzondere ervaring. Ik kreeg een wijn, een Rioja Centvm Vitis Deluxe, gemaakt van een Tempranillo druif, maar dat zegt je waarschijnlijk net zo weinig als het verschil tussen een waterspreeuw en een zilverreiger. Waanzinnig wat een wijn. En ook het verhaal achter die wijn. Moet je horen. De streek waar deze wijn vandaan komt was geraakt door de druifluis. Nagenoeg alle wijngaarden hadden last van dat beestje. Behalve de wijngaard waar deze wijn vandaan komt. Die ligt namelijk verder de heuvel op, en blijkbaar had de druifluis geen zin om zo ver te lopen. En daardoor hadden de meer dan honderd jaar oude stokken geen last van de plaag. En wat de smaak zo bijzonder maakt is de droogte waar de stokken staan. De wortels moeten ver de grond in gaan op zoek naar water en daardoor krijgen de druiven andere mineralen. De kleur van de wijn is donkerrood, tegen zwart aan. Net als de kleuren van de waterspreeuw. Maar weet je wat nou het mooiste is mamma. Ik was wijnhandelaar, maar vanaf nu kan ik goud gaan verkopen”. “Wat, dat begrijp ik niet, je gaat nu te snel voor de hersens van je oude moeder. Leg dit even uit”. “Nou moet je luisteren”, maar door zijn enthousiasme struikelde hij over zijn woorden en duurde het even voordat zijn moeder eindelijk een samenhangend verhaal had gekregen. De man vertelde zijn moeder dat deze wijn een aardverschuiving teweeg zou brengen, net zoals in 1976 ooit door het oordeel van Parijs was gebeurd. “Hoezo” vroeg zijn moeder. “Ik zal hem je laten proeven en oordeel dan zelf maar”. De man pakte twee glazen, de fles wijn en nog iets geheimzinnigs. Hij schonk de wijn in, legde er een klein stukje bladgoud op en gaf het glas aan zijn moeder. Haar ogen werden groot toen zij de wijn zag en ze voelde de trots door haar lichaam stromen. Wat bijzonder dat mijn jongen, geboren op een binnenvaartschip, mij nu wijn kan aanbieden met bladgoud erop. En zij voelde de euforie van haar jongen toen hij als tiener een waterspreeuw had gezien.

Geschreven door: Ivonne Verkes van: Rond veranderen 

Deels biografisch, deels een verhaal.